Terminy badań okresowych
Norma PN-HD 60364-6:2008 wymaga, aby częstość okresowego sprawdzania instalacji była ustalana z uwzględnieniem rodzaju instalacji i wyposażenia, jej zastosowania i działania, częstości i jakości konserwacji oraz wpływów zewnętrznych, na które jest narażona.
Aktualnie obowiązującym aktem prawnym wprowadzającym wymóg przeprowadzania badań okresowych w odstępach nie dłuższych niż 5-letnich jest Ustawa "Prawo Budowlane" [Ustawa z dnia 07.07.1994 r. Prawo budowlane - tekst jednolity Dz. U. nr 207 z 2006 r .nr 156, poz. 1118 (z poźn.zm.)
Norma PN-HD 60364-6:2008 proponuje krótszy okres badań, a w przypadkach szczególnego zagrożenia nawet terminy coroczne. Należą do nich:
▪ miejsca pracy lub pomieszczenia, gdzie występuje ryzyko porażenia elektrycznego, pożaru lub wybuchu spowodowanego degradacją,
▪ miejsca pracy lub pomieszczenia, gdzie występują instalacje zarówno niskiego, jak i wysokiego napięcia,
▪ obiekty komunalne
▪ tereny budowy
▪ miejsca, w których używany jest sprzęt przenośny
Oprócz wymienionych wyżej aktów prawnych i normatywnych, ciągle i niezmiennie istotnym wymogiem przy określaniu terminów badań okresowych są zasady wiedzy technicznej.
Bazując na zasadach wiedzy technicznej zaleca się podmiotom przyłączanym do sieci elektroenergetycznych opracowanie instrukcji ruchu i eksploatacji. Instrukcje te powinny określać zakres, procedury i czynności związane z ruchem i eksploatacją urządzeń, instalacji i sieci elektroenergetycznych należących do tych podmiotów.
W omawianych instrukcjach powinny być podane czasokresy badań okresowych dostosowane do warunków środowiskowych panujących w danym obiekcie. Instrukcje te powinny być zatwierdzone przez kierownika zakładu i skierowane do stosowania.Konieczność opracowania tej instrukcji nakłada zapis Rozporządzenia Ministra Gospodarki z dnia 4 maja 2007 r. w sprawie szczegółowych warunków funkcjonowania systemu elektroenergetycznego (DzU z dnia 29 maja 2007 r.)
Taka instrukcja zatwierdzona przez kierownika zakładu staje się dokumentem obowiązującym na terenie danego zakładu w zakresie eksploatacji sieci, instalacji i urządzeń elektrycznych.
Racjonalne wymagania dotyczące czasookresów badań eksploatacyjnych urządzeń i instalacji elektrycznych określają "Wytyczne wykonywania badań okresowych" opracowane przez COBR "Elektromontaż" w 1999 r.
Zalecane czasookresy pomiarów eksploatacyjnych instalacji i urządzeń elektrycznych:
Lp.
|
Rodzaj pomieszczenia
|
Okres czasu pomiędzy sprawdzeniami
|
Rezystancji izolacji
|
Skuteczność ochrony przeciwporażeniowej
|
1
|
O wyziewach żrących
|
Nie rzadziej, niż co 1 rok
|
Nie rzadziej, niż co 1 rok
|
2
|
Zagrożone wybuchem
|
Nie rzadziej, niż co 1 rok
|
Nie rzadziej, niż co 1 rok
|
3
|
Otwarta przestrzeń
|
Nie rzadziej, niż co 5 rok
|
Nie rzadziej, niż co 1 rok
|
4
|
Bardzo wilgotne o wilg. Ok. 100%i przejściowo wilgotne (75 do 100%)
|
Nie rzadziej, niż co 5 rok
|
Nie rzadziej, niż co 1 rok
|
5
|
Gorące (o temperaturze powietrza ponad 35 C)
|
Nie rzadziej, niż co 5 rok
|
Nie rzadziej, niż co 1 rok
|
6
|
Zagrożone pożarem
|
Nie rzadziej, niż co 1 rok
|
Nie rzadziej, niż co 5 rok
|
7
|
Stwarzające zagrożenie dla ludzi (ZL I, ZLII i ZL III)
|
Nie rzadziej, niż co 1 rok
|
Nie rzadziej, niż co 5 rok
|
8
|
Zapylone
|
Nie rzadziej, niż co 5 rok
|
Nie rzadziej, niż co 5 rok
|
9
|
Pozostałe niewymienione w p.1-8
|
Nie rzadziej, niż co 5 rok
|
Nie rzadziej, niż co 5 rok
|
Lp.7 - bardzo ważny element z punktu widzenia bezpieczeństwa p.poż. Pracownicy odpowiedzialni za zarządzanie budynkami często nie pamiętają o konieczności wykonywania tych badań nie rzadziej, niż co 1 rok. W razie jakiegokolwiek zdarzenia ( np. pożar obiektu) osoby, które nie dopełniły tego obowiązku narażone są na poważne konsekwencje prawne
ZL I - budynki użyteczności publicznej lub ich części, w których mogą przebywać ludzie w grupach ponad 50 osób,
ZL II - Budynki lub ich części przeznaczone do użytku ludzi o ograniczonej zdolności poruszania się,
ZL III - szkoły, budynki biurowe, domy studenckie, internaty, hotele, ośrodki zdrowia, otwarte przychodnie lekarskie, sanatoria, lokale handlowo-usługowe, w których może przebywać do 50 osób, koszary, pomieszczenia ETO, zakłady karne i inne podobne.
CZASOOKRESY POZOSTAŁYCH POMIARÓW
Lp.
|
Rodzaj pomiarów
|
Okres czasu pomiędzy sprawdzeniami
|
1
|
Pomiary rezystancji uziomów i badania instalacji odgromowej w obiektach zagrożonych wybuchem (np. stacje benzynowe)
|
Nie rzadziej, niż co 1 rok
|
2
|
Pomiary rezystancji uziomów i badania instalacji odgromowej w obiektach niewymienionych w p.1
|
Nie rzadziej, niż co 5 lat
|
3
|
Pomiary natężenia oświetlenia
|
Nie rzadziej, niż co 5 lat. Zalecane, co 2 lata.
|
4
|
Badanie i pomiary oświetlenia awaryjnego
|
Nie rzadziej, niż co 1 rok
|
ELEKTRONARZĘDZIA
Użytkownik jest zobowiązany na bieżąco sprawdzać stan elektronarzędzia przed rozpoczęciem pracy i po jej zakończeniu lub na początku każdej zmiany roboczej. Częstotliwość przeglądów kontrolnych jest uzależniona od kategorii użytkowania elektronarzędzia.
CZĘSTOTLIWOŚĆ PRZEGLĄDÓW KONTROLNYCH
Częstotliwość przeglądów kontrolnych w zależności od kategorii użytkowania podaje tablica:
|
Przeglądy kontrolne |
|
Kategoria
użytkowania
|
Eksploatacja elektronarzędzia |
Przeglądy kontrolne
wykonywać, co:
|
0
|
dorywczo, co kilka dni |
12 miesięcy |
I
|
dorywczo, kilkakrotnie w ciągu jednej zmiany |
6 miesięcy |
II
|
często w ciągu jednej zmiany |
4 miesiące |
III
|
często w ciągu kilkunastu kolejnych godzin lub zainstalowane na stałe, np. na linii produkcyjnej, montażowej |
2 miesiące |
Kategorię użytkowania elektronarzędzia określa użytkownik w zależności od charakteru pracy narzędzia.
PLAC BUDOWY
Okresowa kontrola stanu stacjonarnych urządzeń elektrycznych na terenach budowy pod względem bezpieczeństwa.
Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 6 lutego 2003r. w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy przy wykonywaniu robót budowlanych stanowi:
§58 Okresowa kontrola stanu stacjonarnych urządzeń elektrycznych na terenach budowy pod względem bezpieczeństwa odbywa się, co najmniej jeden raz w miesiącu, natomiast kontrola stanu i oporności izolacji tych urządzeń, co najmniej dwa razy w roku, w okresach najmniej korzystnych dla stanu izolacji tych urządzeń i ich oporności a ponadto:
1) przed uruchomieniem urządzenia po dokonaniu zmian, przeróbek i napraw zarówno elektrycznych jak i mechanicznych,
2) przed uruchomieniem urządzenia, które nie było czynne przez okres jednego miesiąca lub dłużej,
3) przed uruchomieniem urządzenia po jego przemieszczeniu.
§59 W przypadku zastosowania urządzeń ochronnych w instalacji, o której mowa w § 53 ust. 1 (instalacje rozdziału energii elektrycznej) należy sprawdzić ich działanie każdorazowo przed przystąpieniem do pracy.